از گردشگری نجوم چه می دانید؟ - گلچینی از بهترین ها

به گزارش گلچینی از بهترین ها، نوعی گردشگری تجربی است که گردشگران برای کسب تجربیات نجومی مانند تماشا ستاره، ماه گرفتگی، شفق قطبی، نگاه به شهاب سنگ سفر می نمایند. علاوه بر این، فعالیت هایی مانند بازدید از رصدخانه ها، موزه های نجوم، آسمان نما، سفر به جو زمین به وسیله فضاپیماها و غیره هم ازجمله تجربه های نجوم گردی محسوب می شوند. گردشگری نجوم براساس ویژگی های این فعالیت ها به دو نوع اصلی تقسیم می گردد که شامل موارد ذیل است.

توریستی نجومی زمینی

توریستی نجومی زمینی، رایج ترین نوع سفر نجومی است که شامل تجارب سفر با هدف مشاهده پدیده های نجومی از زمین در منطقه ها جغرافیایی مناسب و حداقل سطح آلودگی نوری و پشتیبانی تجهیزات فنی است. به اسم مثال، سالانه از ماه آگوست تا آوریل، بسیاری از توریستان نجوم برای مشاهده شفق قطبی از کشورهای نیمکره شمالی مانند کانادا، نروژ و فنلاند تماشا می نمایند. علاوه بر مشاهده پدیده های نجومی، فعالیت های مربوط به بازدید از رصدخانه ها و موزه های نجوم با هدف یادگیری دانش در خصوص دنیا هم در دسته بندی نجوم گردی زمینی قرار می گیرند.

توریستی فضایی

توریستی فضایی مفهومی است که به فعالیت های سفر به فضا به وسیله فضاپیماها اشاره دارد. این مفهوم به تازگی به علت توسعه شرکت های هوافضا مانند شرکت فناوری های اکتشاف فضایی یا اسپیس اکس (SpaceX) و شرکت ویرجین گلکتیک (Virgin Galactic) محبوبیت زیادی پیدا نموده است. علاوه بر این، برای شبیه سازی پدیده های نجومی یا پرواز به فضا اشکال توریستی مجازی هم وجود دارد.

توریستی نجوم و توسعه پایدار توریستی

فعالیت اصلی توریستی نجومی زمینی مشاهده ستارگان، پدیده های نجومی طبیعی، ترکیب با یادگیری دانش علمی جغرافیا، محیط و تاریخ برای شرح پدیده هاست. بنابراین، این نوع توریستی مشابه بوم گردی در نظر گرفته می گردد و تاثیرات مثبتی خواهد داشت، زیرا بر حفظ منابع طبیعی تاکید دارد. به اسم مثال، یکی از مهم ترین عوامل در ارائه توریستی نجومی زمینی، آسمانی تاریک و بدون آلودگی نوری است. بنابراین، مقصدی که راهبرد توسعه توریستی نجوم را دارد مانند شهرهایی در آمریکای شمالی، ایسلند و استرالیا بر حفظ آسمان تاریک و محدودکردن فعالیت هایی که سطح آلودگی نوری را افزایش می دهند، تمرکز دارد.

می توان گفت که دنیاگردی نجومی زمینی پیامدهای مثبتی در توسعه پایدار توریستی دارد، زیرا این شکل از توریستی دانش توریستان را در خصوص طبیعت و دنیا فراهم می نماید، آگاهی را افزایش می دهد و توریستان را به محافظت از طبیعت و محیط زیست ترغیب می نماید. از طرف دیگر، توریستی فضایی به علت تاثیرات منفی که ایجاد می نماید، بحث برانگیز است. تحقیق و ساخت فرودگاه های فضایی و بعلاوه استفاده از سوخت برای فضاپیماها، انتشار آلاینده ها را افزایش خواهد داد که باعث آلودگی محیط زیست و تسریع در تغییر اقلیم می گردد. کارشناسان حوزه تغییرات آب وهوایی نگران هستند که سوختن سوخت به وسیله فضاپیماها تاثیر منفی روی لایه ازن داشته باشد.

علاوه بر این، اگرچه توریستی فضایی تجربیات نوی را برای توریستان به ارمغان می آورد اما این نوع توریستی فقط برای گروه کوچکی از توریستان که می توانند هزینه بسیار بالای پرواز به فضا را بپردازند، مناسب است. بنابراین، توریستی فضایی در مقایسه با تاثیرات منفی که ایجاد می نماید، منافع بسیار محدودی به همراه دارد و آن را نوعی توریستی ناپایدار تلقی می نمایند.

افزایش سفرهای نجومی زمینی

توریستی پایدار در سال های اخیر، فرایند و هدف توسعه صنعت توریستی است. بنابراین، تجربه های دنیاگردی که بر حفاظت از محیط زیست و حفاظت از طبیعت تاکید دارند، به خصوص فضاگردی زمینی پیشرفته اند و سرمایه گذاری شده است. این نوع توریستی به لطف تاثیرات مثبت بیشتر و بیشتر مورد توجه توریستان و مقصدها قرار می گیرد.

پارک تاریک آسمان، مفهومی است که به منطقه های اشاره دارد که برای ارتقاء تحقیقات نجوم و ارائه تجارب نجوم گردشی به توریستان، اقدام به محدود کردن آلودگی نوری مصنوعی می نمایند. در سال 2018، انجمن بین المللی آسمان تاریک (IDA) گزارش کرد که تعداد نقاط ثبت شده در لیست نقاط آسمان تاریک از سال 2010 پنج برابر افزایش یافته است. تا سال 2020، بیش از 130 IDSP مجاز در دنیا مشاهده شد و این نشان می دهد که کشورها به طور فزاینده ای به حفظ و ارتقاء و آگاهی از توریستی نجوم علاقه مند هستند.

علاوه بر این، بسیاری از کشورها در سال های اخیر، تعداد فزاینده ای از دنیاگردان را که برای تحسین پدیده های نجومی سفر می نمایند، ثبت نموده اند. در سال 2017، شرکت آمریکایی ایربی ان بی (Airbnb، بازارگاه مجازی در زمینه اجاره مکان های اقامتی) بیش از 50 هزار توریست از 26 کشور در سراسر دنیا را برای سفر به ایالات متحده برای مشاهده خورشید گرفتگی ثبت کرد. داده های سال 2019 در شیلی نشان می دهد که سالانه دو رصدخانه مشهور پارانال (Paranal) و لاسیا (La Silla) از هزاران بازدیدنماینده برای یادگیری نجوم و رصد آسمان استقبال می نمایند.

اماکن اقامتی با افزایش تقاضا برای توریستی نجوم، در پی گرفتن و ارائه خدماتی هستند که احتیاج توریستان را برآورده کند. Airbnb گفت: پس از خورشید گرفتگی سال 2017، حدود 3000 محل اقامت وجود دارد که تلسکوپ ارائه می دهند. بسیاری از هتل ها به طور خاص طراحی شده اند تا با استفاده از تلسکوپ و گنبدهای آسمان نما در مقاصد توریستی در سراسر دنیا، تجربه ستاره بینی را فراهم نمایند. در سال 2019، شرکت لونلی پلانت (Lonely Planet) پیش بینی کرد که آسمان تاریک، تجربه سفرهای نجومی در مقاصدی با این ویژگی، فرایند نو سفر خواهد بود.

در سال های اخیر، افزایش تقاضای توریست و بعلاوه ارتقاء سرمایه گذاری و تحقیق در خصوص مقصد در توسعه توریستی نجوم زمینی، پتانسیل توسعه این فرایند را نشان داده است. علاوه بر این، شیوع بیماری همه گیر کووید- 19 به شکل گیری عادات نو سفر یاری نموده است که انتظار می رود، فعالیت های توریستی تجربی، اجتناب از مکان های شلوغ و مرتبط با طبیعت پس از همه گیری به شدت رشد نمایند و این شرایط مساعدی خواهد بود که موجب توسعه بیشتر توریستی نجوم در آینده خواهد شد.