چرا هیچ بیوگرافی از شی جین پینگ وجود ندارد؟ - گلچینی از بهترین ها

به گزارش گلچینی از بهترین ها، جفری واسر استرام*، استاد تاریخ چین و دنیا در دانشگاه کالیفرنیا در مقاله ای برای نشریه آتلانتیک، به مساله وجود نداشتنِ یک توضیح حال و بیوگرافی درست و قابل اعتماد به زبان انگلیسی در خصوص شی جین پینگ رهبر چین پرداخته و آن را چالشی جدی برای شناخت سیاستِ چینِ امروز دانسته و بر تبعات گسترده این مساله تاکید نموده است. وی در این رابطه می نویسد:

یان لیانکه رمان نویسِ مشهور می گوید: زندگی در چینِ کنونی، به شدت گیج نماینده است. در شرایط فعلی اینطور به نظر می رسد که شما با زندگی در چین، به طور همزمان تجربه زندگی در کره شمالی و آمریکا را کسب می کنید. لیانکه با این جمله خود عملا خاص و عجیب بودنِ چین را به تصویر کشید. کشوری که در آنِ واحد، حامل چندین ویژگی متضاد است (مثلا ساختار سیاسی بسته ای دارد، اما قائل به اقتصادِ باز و سرمایه داری است).

اظهارنظر لیانکه در عین حال یک مساله مهم دیگر را نیز برجسته می نماید: بسیاری از ناظران و تحلیلگران، همیشه بر سخت بودنِ دسته بندی چین در چهارچوب های سیاسی و مالی تاکید داشته اند. با این حال، من (نویسنده گزارش: جفری واسر استرام) در گذر زمان همیشه سعی نموده ام به این مساله بپردازم که اساسا این شرایط گیج نماینده در خصوص شی جین پینگ رئیس جمهور کنونی چین نیز حاکم است.

بعضی بر این باورند که شی جین پینگ که در سال 2012 به عنوان رئیس حزب کمونیست چین انتخاب شد و سال بعد رهبر این کشور شد، از جهاتی، کشورش را به عقب رانده است. با این حال، عده ای دیگر، نظری عکس دارند و معتقدند که رهبر چین در بسیاری از جهات از جمله در زمینه مسائل مالی، چین را عمیقا به جلو برده است.

به گزارش گلچینی از بهترین ها، به طور کلی، یکی از دلایلی که دیدگاه های مختلفی در خصوص رهبر چین مطرح می گردد این نکته است که اساسا تصور درستی در خصوص طرح ها و اولویت های شی جین پینگ وجود ندارد. مساله ای که موجب شده تا عده ای وی را شبیه آخرین رهبر شوروی میخائیل گورباچوف بدانند. از طرفی، اقداماتِ سخت و خشکِ او نظیر مقابله جدی با مخالفان و یا کوشش هایش جهت ماندن در قدرت و ایجلاد کیشِ شخصیت، وی را شبیه به افرادِ قاطعی نظیر ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و یا کیم جونگ اون رهبر کره شمالی نموده است. از زمان حضور مائو در قدرت، وی بیشترین میزان قدرت را در دستان خود (در چین) متمرکز نموده است و در عین حال، بعضی رویه های او نظیر انتقاد به بعضی جنبه های تفکر کنفوسیوسی، وی را شبیه به رهبران ملی گرایی نظیر چیانگ کای شک نموده است.

باید اذعان کنیم که مقایسه هایی که ما در خصوص شی جینپینگ انجام می دهیم، اغلب اشتباه و ناکامل هستند. وی شبیه به هیچکدام از رهبران پیشینِ چین نیست و به هیچ رهبر دیگری نیز در دنیا شباهتی ندارد. با این همه، آنچه در خصوص شی جینپینگ توجه من را خیلی به خود جلب می نماید این نکته است که یک بیوگرافی (توضیح حال) به زبان انگلیسی که دیدگاهی درست و عمیق از توضیح زندگی ژی جینپینگ به ما بدهد، وجود ندارد.

اگر شما به یک کتابخانه درست و حسابی مراجعه کنید و بخواهید یک کتاب توضیح حالِ خوب در خصوص پوتین یا مثلا کیم جونگ اون و یا بسیاری از رهبران دیگر دنیا پیدا کنید (مخصوصا به زبان انگلیسی)، کار سختی نخواهید داشت با این حال، اگر بخواهید نمونه مشابهی را برای شی جین پینگ بیابید، قطعا با چالش های جدی رو به رو خواهید شد و حتی دست خالی خواهید ماند.

اغلب کار ها و آثاری نیز که در خصوص شی جین پینگ و توضیح حال او نوشته شده اند، تحت نظر دولت چین بوده اند و یا بخش هایی از کار ها و اقدامات درخشان او را پوشش داده اند. با این حال اینکه یک اثر مستقل وجود داشته باشد که تمامی جنبه های زندگی شی جین پینگ را به زبان انگلیسی پوشش دهد، خیلی به ندرت یافت خواهد شد.

من (نویسنده مقاله: جفری واسر استرام) برای اینکه علت این مساله را بفهمم، با شماری از محققان و پژوهشگرانی که به طور خاص مسائل مرتبط با شی جین پینگ را پوشش می دادند، صحبت نموده ام. در این میان آن ها به بعضی دلایل عدم وجود یک توضیح حال درست و جامع به زبان انگلیسی در خصوص رهبر چین اشاره نموده اند. به عنوان مثال آن ها می گویند که یک منبع مطمئن که هم شی جین پینگ را بشناسد و هم در رابطه با وی، صادقانه سخن بگوید، وجود ندارد. از طرفی، دسترسی عمومیِ بسیار کمی به رهبر چین وجود دارد.

استیون لی میرز نویسنده و تحلیلگر نیویورک تایمز که مسائل مرتبط با چین را پوشش می دهد و به طور خاص توضیح حال پوتین را نوشته می گوید: برخلاف پوتین که مدام با رسانه ها در تعامل است و در جلسات پرسش و پاسخ با آن ها شرکت می نماید، شی جین پینگ به هیچ عنوان در این جهت و فرایند قرار نمی گیرد. عده ای بر این باورند نوشتن در خصوص فردی نظیر شی جین پینگ، به مراتب از نوشتن در خصوص فردی نظیر کیم جونگ اون سخت تر است، زیرا افکار عمومی فکر می نمایند که منطقا باید خیلی بیشتر در خصوص او بدانند. در حالیکه چنین نیست.

جوزف تاریژان استاد علم سیاست دانشگاه آمریکایی می گوید: مسائل دیگری نیز می توانند به عنوان دلایلِ نبودِ یک توضیح حال و بیوگرافیِ مناسب به زبان انگلیسی در خصوص شی جین پینگ مطرح شوند. به عنوان مثال، یکی از ویژگی های اساسی شی جین پینگ قبل از حضور در قدرت، احتیاط های بیش از حد وی بوده است. از سویی، توجه به مساله توضیح حال افراد در چهارچوب علوم سیاسی، مدت هاست که از اهمیت چندانی برخوردار نیست. در این رابطه همچنین باید گفت که ترس و نگرانی های زیادی نیز وجود دارد که اگر یک بیوگرافی در خصوص رهبر چین نوشته گردد، این احتمال وجود دارد که چالش ها و موانع جدی برای هرگونه مطلب نویسی در آینده در خصوص رهبر چین ایجاد گردد و این مساله خود چالش های زیادی را در آینده به دنبال داشته باشد.

بدون تردید نگارش یک توضیح حال و بیوگرافی در خصوص شی جین پینگ، بسیار جالب خواهد بود. در دوره حکومت او، قدرت مالی و نظامی چین به نحو قابل توجهی افزایش یافته است. شی جین پینگ رویکرد قاطعانه و سختی را در خصوص مسائلی نظیر هنگ کنگ، اویغورها، و همچنین آزادی های داخلی چین، از خود نشان داده است. شی جین پینگ به عنوان یکی از قدرتمندترین رهبران چینی، هم اطلاعات کمی را از خود منتشر نموده و هم نگرانی های زیادی در خصوص انتشار اطلاعات مرتبط با او وجود دارد. امری که موقعیتی خاص و ویژه را در خصوص او ایجاد نموده است.

با این حال، نبودِ توضیح حال های معتبر به زبان انگلیسی در خصوص شی جین پینگ، تبعات و پیامد های خاصی را نیز به دنبال دارد. در این زمینه به طور خاص کشور هایی که با چین و رهبر کنونی آن تعامل دارند، عمیقا تحت تاثیر قرار می گیرند. این دسته از کشور ها به مراتب باید وقت بیشتری را برای شناختنِ شی جین پینگ (در مقایسه با دیگران رهبران چین در گذشته)، صرف نمایند. این مساله مخصوصا با توجه به اینکه برای داشتن روابط خود با رهبر چین باید وی را شناخت، از اهمیت خاصی برخوردار می گردد. نبود اطلاعات در خصوص شی جین پینگ و همچنین عدم دسترسی به افراد نزدیک به او موجب شده تا روایت های متوهمانه و بعضا غلطی در خصوص رهبر چین مطرح گردد و حتی به عنوان واقعیت درنظر گرفته گردد.

شاید نمونه شاخص این تصورات غلط این باشد که وقتی شی جین پینگ پا به قدرت گذاشت، عده زیادی از مفسران و تحلیلگران، وی را دقیقا همان فردی می دانستند که غربی ها برای سال ها آرزوی ورود وی به قدرت در چین را داشتند: یک اصلاح گرِ سیاسی. پیشتر بعضی کارشناسان مسائل چین می گفتند که پدرِ شی جین پینگ، یکی از مشاوران مالی نزدیک به دنگ شیائوپنگ رهبر نوگرایِ چین بوده است. امری که سعی داشت بر این مساله تاکید کند که اصلاح طلبی در خونِ وی جریان دارد. با این همه، وقتی شی جین پینگ به قدرت رسید، نادرستی این تصورات به وضوح روشن شد.

باید اذعان کرد که شی جین پینگ بیشترین شباهت را به چینِ کنونی دارد. چینی که همچون آنچه یان لیانکه رمان نویس معروف می گوید: تجربه زندگی در آن شبیه به زندگی همزمان در کره شمالی و آمریکا است.

*جفری واسر استرام، وی استاد تاریخِ چین و دنیا در دانشگاه کالیفرنیا است.