خانواده های پرجمعیت محروم از عدالت اجتماعی!، ترفند های عجیب برای راستی آزمایی مشمولان یارانه یاری معیشتی! - گلچینی از بهترین ها

به گزارش گلچینی از بهترین ها، تصور کنید یک پدر کارگر 6 فرزند داشته باشد و در این طرح هم قرار گرفته و مشمول دریافت سبد معیشتی هم شده باشد، فکر می کنید چه مبلغی به حساب او به عنوان سرپرست خانوار واریز خواهد شد؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی گلچینی از بهترین ها، سالهاست که همه مردم ایران با رقم 45 هزار و پانصد تومان آشنا هستند، وجهی که تقریبا به حساب خانوار های مشمول و بعضا غیرمشمول واریز می گردد و دولت پیشین نامش را یارانه گذاشت. یارانه سود اقتصادی است که معمولاً دولت ها به فراوری نمایندگان کالا برای تقویت بازار رقابتی کشور ها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم پرداخت می نمایند. در کشوری مثل ایران که همیشه اقتصادی بیمار داشته مسئله پرداخت یارانه از دهه چهل به شکل غیرمستقیم امری متوال بوده، اما از سال 1389 با هدفمندی یارانه ها مبلغی به عنوان یارانه مستقیم به صورت مستقیم به مردم پرداخت شد، حرکتی که انتقاد های بسیار را به همراه داشت، اما در زمان خود تا حدی مطلوب به نظر می رسید.

در یک دهه گذشته با وجود افزایش بی سابقه قیمت ها و تورم بالا، اما رقم پرداختی یارانه نه تنها تغییر نکرد بلکه مصیبتی عظیم برای دولت به حساب می آمد. فشار اقتصادی حاصل از رکود در جامعه و در پی گران شدن یکباره بنزین در کشور موجی از گلایه ها نسبت به عملکرد دولت در برخورد با مسائل مردم موجب شد تا دولت دوازدهم با وجود تمام ایراداتی که برای پرداخت یارانه مطرح می کردند، پس از افزایش قیمت ها طرحی با عنوان یارانه حمایت معیشتی را مطرح کردند و دقیقا اولین مرحله واریز آن آبان ماه اجرایی شد.

گرفتاری اقشار مختلف جامعه در چرخه معیوب سبد معیشتی خانوار

سازمان برنامه و بودجه در پی افزایش قیمت بنزین، گفت: تمامی درآمد 31 هزار میلیارد تومانی حاصل از افزایش قیمت بنزین هر ماه به حساب 60 میلیون نفر شامل 18 میلیون خانوار واریز می گردد و آبان ماه نیز مرحله اول آن اجرایی شد. همچنین؛ محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه به عنوان متولی اصلی پرداخت یارانه معیشتی در کشور با قاطعیت گفت حتی کسانی که یارانه نقدی هم نمی گیرند، ممکن است یارانه معیشتی گرانی بنزین به حساب آن ها واریز گردد ف، اما در عمل با یک نظرسنجی ساده معین شد بسیاری از اقشار جامعه همچون معلمان، بازنشستگان، کارمندان، کارگران و حتی زنان سرپرست خانوار که نامشان ثبت شده است نیز در این طرح جامانده اند.

یکی از وزارتخانه هایی که می توانست بخش عمده ای از اطلاعات دقیق را در اختیار دولت و به ویژه سازمان برنامه و بودجه قرار دهد، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعیاست. این وزارتخانه وظیفه شناسایی جامعه هدف این طرح را برعهده داشت و می بایست در قالب آیین نامه ای معینات خانوار های مشمول را به دولت ارسال می کرد، اما خروجی کار از یک بی برنامگی و بی نظمی در این دستگاه عظیم حکایت داشت.

خانواده های پرجمعیت محروم از عدالت اجتماعی!

تصور کنید یک پدر کارگر 6 فرزند داشته باشد و در این طرح هم قرار گرفته و مشمول دریافت سبد معیشتی هم شده باشد، فکر می کنید چه مبلغی به حساب او به عنوان سرپرست خانوار واریز خواهد شد؟ بر اساس طرح اعلام شده یاری معیشتی دولت به خانوار یک نفره 55 هزار تومان، دو نفره 103 هزار تومان، سه نفره 138 هزار تومان، چهار نفره 172 هزارتومان و خانوار پنج نفر و بیشتر 205 هزار تومان در نظر گرفته شده است؛ به عبارت واضح تر در هر خانواده به نفر اول 55 هزار نفر تومان، نفر دوم 48 هزارتومان، نفر سوم 35 هزار تومان، نفر چهارم 34هزار تومان، نفر پنجم 33 هزار تومان و نفر ششم و هفتم و... صفر ریال پرداخت می گردد، پرداختی که چندان رنگ و بوی عدالت نمی دهد.

ترفند های عجیب برای راستی آزمایی مشمولان یارانه یاری معیشتی!

همانطور که گفته شد؛ وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی متولی ارائه اطلاعات خانوار ها به دولت است، اما این وزارتخانه بدون در نظر دریافت بسیاری از فاکتور های اساسی روش های نه چندان دقیق را برای پرداخت یاری معیشتی خانوار ها در نظر گرفته است.

محسین میرزایی سخنگوی ستاد تبصره 14 قانون بودجه سال 98، با بیان اینکه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وظیفه شناسایی و رسیدگی به درخواست افراد متقاضی را دارد، گفت: شیوه شناسایی ما در این وزارتخانه بر اساس شاخص های اقتصادی خانوار است که در اختیار ما واقع شده است، به این صورت که براساس اطلاعاتی که از خانوار ها در سامانه رفاه ایرانیان (وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی) وجود دارد آزمون وُسع خانوار را انجام می دهیم و مبلغ مورد احتیاج را به حساب مشمولان واریز می کنیم.؛ اما اینجا یک سوال مطرح می گردد که آیا اطلاعات ثبت شده در این سامانه دقیق هستند و یا تا چه میزان راستی آزمایی شده اند؟ همچنین بسیاری از خانواده هایی که در گروه سرپرستان خانواده بیکار، کارگران فصلی و افراد کم درآمد در لیست دریافت نمایندگان نبوده اند.

وعده تا 1400 برای دریافت نمایندگان یارانه معیشتی

یارانه سالهاست که به حساب بسیاری از خانوار های ایرانی به میزان مساوی واریز می گردد و برای آن زمانی مشخص نشده است، اما ظاهرا در لایه های مختلف وعده های دولتی هنوز شک و تردید هایی برای یارانه یاری معیشتی وجود دارد تا جایی که حسن روحانی رئیس جمهور درخصوص نحوه و زمان پرداخت یاری معیشتی، می گوید: 2 نکته امروز در میان مردم وجود دارد، یک نگرانی اینکه آیا آنچه که مسئولین دولتی گفتند، در عمل ادامه می دهند یعنی این پولی که به مردم داده گردد، یک ماه الی 3 ماه داده می گردد و بعد پشیمان می شوند؟ خدمت مردم عزیز عرض می کنم و اطمینان می دهم به عنوان امین و منتخب مردم در این طرح هیچ پولی نخواهد بود جز آنکه به مردم داده خواهد شد؛ مطمئن باشند تا انتها دولت این کار را انجام می دهیم و این طرح را اجرا و عملیاتی می کنیم.

یقینا قیمت بنزین هرگز کاهش نخواهد یافت و ممکن است در سال های پیش رو افزایش نیز پیدا کند، اما نکته اینجاست که آیا پس از انتها کار این دولت که تنها یک سال دیگر در راس امور خواهند بود ضمانتی برای پرداخت وجود دارد یا خیر؟

شاخص های رویایی برای غیرمشمول ها

با تصویب طرح پرداخت یاری معیشتی خانوارهاف دستورالعمل ها و آیین نامه ها نیز به چرخه کار اضافه شد. شاید یکی از مورد توجه ترین بخش های این پرداخت هفت شاخصی بود که دولت برای خانوار هایی غیرمشمول دریافت سبد حمایتی معیشتی کرد، شاخص های رویایی که در شرایط کنونی تقریبا تمام افراد جامعه به جز تعداد محدودی را مشمول می نماید.

شرایط بازار مسکن در کشور این روز ها معلوم است و تنها مراجعه به یک بنگاه معاملات ملکی تکلیف قیمت ها برای خانه دار شدن را معین می نماید. در بند اول شاخص های دولت برای غیرمشمولان یاری معیشتی به مسئله مسکن و قیمت آن اشاره شده است. در این بند آمده: خانوار های دارای واحد مسکونی، شغل و خودرو به طور همزمان یا خانوار های دارای دو واحد ملکی و همچنین خانوار هایی که ارزش ملک آن ها در تهران و کلان شهر ها 12 میلیارد ریال و در سایر شهرستان ها 9 میلیارد ریال باشد، مشمول دریافت یارانه معیشتی نیستند.

آنچه شاهدیم این است که، در شرایط فعلی کشور و در پایین ترین نقطه از شهر تهران قیمت هر متر خانه کمتر از 5 میلیون تومان نیست، یعنی یک خانه 80 متری در حدود 400 میلیون تومان برای خانواده ها آب می خورد و هنوز به مرکز شهر نرسیده قیمت خانه های معمولی نزدیک به همان 12 میلیارد ریال مدنظر دولت رسیده است. در حالی که قیمت واقعی آن بسیار کمتر از رقمی مشخص شده است و عدم نظارت بر بازار مسکن و رکود باعث چنین افزایش قیمتی شده است. حال با شرایط در نظر گرفته شد آیا کارگری که 20 سال پیش خانه ای در محدوده مرکز شهر خریداری نموده و امروز قیمت آن افزایش یافته مشمول چنین قانونی نخواهد شد؟

در بند دیگر این شاخص ها شاهدیم که خانوار های دارای خودروی سواری به ارزش بیش از سه میلیارد ریال یا خودرو عمومی یا ارزش بیش از چهار میلیارد ریال باشند، بسته معیشتی تعلق نمی گیرد. خب منطقی به نظر می رسد که دارنده خودرو با قیمت بیش از سه میلیارد ریال تمکن اقتصادی کافی را دارد، اما این در شرایطی است که قیمت خودرویی مثل پراید شصت میلیون تومان نباشد.

شاید کارآفرینی در هر کشوری یک اصل مهم در توسعه اقتصادی باشد، اما متاسفانه در سالهاست که بعضی کارآفرینان با مسائلی از جمله وام های سنگین یا مواردی از این دست روبرو هستند؛ در بندی از شاخص های غیرمشمولان آمده که کارفرمایان دارای بیش از سه بیمه پرداز، مشمول این قانون هستند، اما آیا برای حمایت از این کارفرمایان هم فکری شده است؟ در بند دیگری قید شده گیرندگان تسهیلات بانکی به مبلغ بیش از سه میلیارد ریال که در حال بازپرداخت اقساط باشند مشمول این یاری ها نیستند.

میزان درآمد یکی دیگر از شاخص ها برای پرداخت سبد حمایت معیشتی است. بر اساس این شاخص حداقل درآمد ماهانه خانواده یکنفره باید چهار میلیون، خانواده دو نفره پنج میلیون، خانواده سه نفره 6 میلیون و خانواده هفت نفره هفت میلیون و خانواده پنج نفر و بیشتر هشت میلیون باشد. اما هنوز معین نیست مبنای چنین معیاری چیست، زیرا بیشتر خانواده های ایرانی تک سرپرست شاغل دارند و قطعا درآمدشان به این میزان نمی رسد.

وظایف دولت ها در روز های بحران علاوه بر مدیریت کشور، ایجاد آارمش روانی است، همانطور که در بسیاری از کشور های دنیا شاهدیم در مبارزه با مسئله ای همچون کرونا مدیریت خود را به دو بخش تقسیم نموده و کوشش می نمایند به نحوی قشر آسیب پذیر جامعه را به لحاظ روانی آرام نمایند. بسیاری از خانواده ها به دلیل نداشتن درآمد ثابت در روز های قرنطینه با مسائل اقتصادی روبرو می شوند و ضروری است از حمایت های دولتی بهره مند شوند.

ایران نیز از اواخر بهمن ماه درگیر مسئله ای دنیا گیر به نام کوید-19 شده و بسیاری از مشاغل را تحت الشعاع قرار داد. با این وجود تازه در اواخر اسفند ماه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در یک برنامه نه چندان معین تصمیم گرفت تا سبد یاری معیشتی کرونا به حساب بعضی از خانواده ها واریز گردد. طرح که خودشان هم از جزئیاتش بی اطلاع بودند.

حسین میرزایی، سخنگوی شناسایی مشمولان طرح حمایت معیشتی روز 25 اسفند ماه در مصاحبه ای به رسانه ها می گوید: زمان واریز بسته معیشتی کرونا را سازمان برنامه و بودجه معین می نماید. فقط شناسایی مشمولان این بسته بر عهده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است و جزئیات بیشتری در مورد آن هنوز اعلام نشده و مقرر شده تا سازمان برنامه و بودجه معیار های مد نظر برای مشخص افرادی که این بسته به آن ها تعلق می گیرد را به وزارت رفاه اعلام کند.

وی ادامه می دهد: بعد از آن که اعلام شد چه افرادی مشمول بسته معیشتی کرونا می شوند، کار شناسایی آن ها شروع شده و لیست نهایی به سازمان برنامه و بودجه برای واریز تحویل داده می گردد. و این یعنی خود بحران در زمان بحران. زیرا هنوز تو دستگاه عظیم دولتی آماری از تعداد مشمولان پس از گذشت این همه سال و آمارگیری های مختلف ندارند.

در هر صورت، پرداخت یاری معیشتی در این روز های سخت بیشتر شبیه مُسکن است و موقتا درد اقتصاد را آرام می نماید، اما با نگاهی به شرایط اقتصادی و مسائل معیشتی این مرهم های موقتی بی تاثیرند و دولت اگر اراده ای برای یاری به مردم دارد باید اولا تورم را کنترل نموده و از سوی دیگر نظارت جدی بر قیمت ها داشته باشد، نه اینکه بازار عرضه و واردات بی رویه را یله و رها کند و با پرداخت مبلغ ناچیزی به دنبال آرام کردن مردم باشد.