فیلم انگل، جهانی استعاری در لایه های جامعه سرمایه داری

به گزارش گلچینی از بهترین ها، دوست پسر خانواده، او را به عنوان معلم انگلیسی به خانواده ثروتمند پارک قالب می نماید. پسر که فرصت را مناسب می بیند و خانم پارک را ساده و خوش قلب می یابد، با نقشه ای حساب شده اعضای خانواده خود را به استخدام خانواده پارک در می آورد.

فیلم انگل، جهانی استعاری در لایه های جامعه سرمایه داری

عبدالرحمن نجل رحیم| فیلم انگل ساخته یونگ ـ. جوـ هو از کره جنوبی، سال جاری نه فقط جایزه فستیوال کن در فرانسه را به دست آورد، بلکه برای اولین بار در تاریخ اسکار، جایزه اصلی بهترین فیلم را نیز کسب کرد زیرا طبق سنت رجحان جویانه تا به امروز معمول در اسکار، هیچ فیلم غیرانگلیسی زبانی لایق کسب این افتخار تشخیص داده نمی شد.

این فیلم به ظاهر سرگرم نماینده و هیجان انگیز که مرز ژانر ها را در هم می ریزد و گیشه های فروش در دنیا را تسخیر می نماید، لبریز از مفاهیم استعاری بدنمند در جامعه ای با حاکمیت نظام طبقاتی سرمایه داری است؛ جامعه ای که در آن، خانواده های فرادست و فرودست در ظاهر منفک از یکدیگر زندگی می نمایند، اما فیلم ساز پیروز می شود با خلق دنیای استعاری و بدیع، ماهیت بهره وری انگل وار هر دو طبقه از یکدیگر را با ظرافتی تمام تصویر کند.

فیلم با نگاهی به ظاهر معمول به معرفی خانواده چهارنفره کیم، ساکن یکی از زیرزمین های محله ای فقیرنشین در سئول، آغاز می شود. در ابتدای فیلم، فرزندان خانواده را می بینیم که با ظاهری ژولیده در حالی که گوشی های موبایل نسبتا مدرنی در دست دارند، برای استفاده دزدکی از اینترنت همسایه نهایتا فضای گوشه بالای مستراح آلونک را پیدا می نمایند که تا به دنیا مجازی اتصال پیدا نمایند و به درخواست کاری موقت جواب مثبت دهند.

فیلم ساز در همین ابتدا حواس ما را به مستراح آلونک در ربع طبقه بالایی آلونک مجاور پنجره به عنوان استعاره ای از شرایط جلب می نماید. پس از این، در صحنه ای، به پدر معرفی می شویم که حین خوردن تکه نانی، در حال مقابله با سوسک است. پدر خانواده با آنکه در مشاغل زیادی بوده است، اما دست آخر بی کار مانده و توانایی اداره خانواده خود را ندارد.

او حتی توانایی درست تازدن یک جعبه پیتزا را ندارد و گاهی وقتی سعی دارد برای ادای احترام از سر میز بلند شود، مدام سرش به کابینت برخورد می نماید. پدر استعاره ای از دست وپازدن های بی فایده برای دوام آوردن در جامعه سرمایه داری امروز است و فیلم ساز از ابتدا با ظرافت به ما نشان می دهد که برای به دست آوردن زندگی بهتر، همه تیر های این مرد به سنگ خورده است. سنگ، استعاره آشنای دیگری در فیلم انگل است.

دوست پسر خانواده، در اوایل فیلم وقتی به ملاقات خانواده کیم می آید، به عنوان هدیه سنگی خوش تراش را از طرف پدربزرگش برای خانواده می آورد؛ مجسمه ای سنگی که به روایت فیلم، آکنده از استعاره است و شانس می آورد و در طول فیلم می بینیم پسر خانواده این سنگ را همه جا به دنبال خودش می کشد؛ چنان که گویی بخشی از وجودش شده باشد. سنگ با نقش های ظریف و پراستعاره اش برای او خود زندگی است.

گاه شانس به ارمغان می آورد و گاه سرد و خشن می شود و زندگی اش را به خطر می اندازد. دوست پسر خانواده، او را به عنوان معلم انگلیسی به خانواده ثروتمند پارک قالب می نماید. پسر که فرصت را مناسب می بیند و خانم پارک را ساده و خوش قلب می یابد، با نقشه ای حساب شده اعضای خانواده خود را به استخدام خانواده پارک در می آورد.

نقطه عطف این نقشه ها زمانی است که خدمتکار خانه از کار بی کار می شود و مادر خانواده کیم جای او را می گیرد. در یک عصر، احتمالا بهاری، خانواده ثروتمند پارک تصمیم می گیرند برای پسر کوچک بیش فعال و احتمالا دچار صرع با حملات ناآگاهی موقت ناشی از آسیب مغزی که به روایت مادرش، نابغه کوچولوی خانواده و مرکز توجه است، در بیرون از خانه جشن بگیرند.

در نبود اعضای خانواده اشرافی در خانه، زیرزمین نشینان عصری را به عیش و نوش و درازکشیدن زیر آفتاب و دیدن آسمان می گذرانند؛ چیزی که در خانه زیرزمینی شان از آن بی بهره اند. گرچه باران شاید هشدار می دهد این خوشی به درازا نخواهد کشید. خدمتکار قبلی خانه در میانه عیش و نوش خانواده کیم سرزده برای برداشتن چیزی از زیرزمین به خانه برمی شود.

اما راز او رو می شود و ما شوهرش را می بینیم که برای فرار از دست طلبکاران و زندان با لانه گزینی در زیرزمین پر پیچ وخم سیاهچال مانند از نظر پنهان، به مدت بیش از چهار سال به ارتزاق شبانه انگل وار در خانه مشغول بوده است. مرد سیاهچال نشین فرودست، فقط یک بار به صورت روح سرخ پوستی به پسر بیمار خانواده پارک، در شب تولدش در برابر او ظاهر شده است، ولی عینیت این روح سرگردان انگل واره همواره از نظر بقیه اعضای خانواده پارک مخفی مانده است.

او به ظاهر فقط از اینکه نفس می کشد و غذایی برای خوردن دارد، راضی است و با روشن و خاموش کردن چراغ های خانه به زبان مورس که از پیشاهنگی آموخته است، هر روز به ارباب خانه ادای احترام می نماید. مرد استعاره ای از تنهای اسیر در زندان های خاموش در دنیای مدرن است. زمانی که راز هر دو خانواده فقیر رو می شود، در درگیری ای شبانه دور از چشم خانواده فرادست، شاهد جدال انحصارطلبانه و خشونت بار آن ها می شویم.

در این جدال، گوشی موبایل به طور استعاری وسیله تهدید و ارعاب می شود. با پیروزی نسبی، اما شنماینده خانواده کیم، آرامش موقت برقرار می شود. در زمانی که در تاریکی شب اعضای خانواده کیم همچون حشرات روی کف اتاق ها می خزند، همچنان خانواده فرادست ساده لوح پارک از این ماجرا بی خبر می ماند. اما توفانی دیگر در راه است.

در میان بارش باران موسمی، سه نفر از خانواده کیم، شبانه مجبور به فرار از خانه باشکوه و پناه بردن به آلونک زیر کف زمین خود می شوند که سیلاب و بالاآمدن فاضلاب باعث فرورفتن شان در لجن می شود. فقط مجسمه سنگی از طریق پسر و مدال ورزشی از سوی پدر حفظ می شود، سهم دختر فرصتی برای سیگارکشیدن در روی مستراح دم پنجره است که از آن گنداب و لجن بیرون می زند.

پس از این شب کابوس گونه، همه افراد خانواده کیم به میهمانی غیرمنتظره جشن تولد پسر بیقرار خانواده پارک، به دور خیمه سرخ پوستی او در حیاط مصفای خانه دعوت می شوند. این مراسم سرخ پوستی در خانه استعاره ای از نفوذ بلامنازع نظام سرمایه داری حاکم آمریکایی و استعاره ای از شرایط طنزآلود و تلخ انسان در جوامع پیرامونی وابسته به این نظام است.

در سکانس های پایانی فیلم جدال دو خانواده فرودست در خانه لانه گزیده، به خشونتی آشکار تبدیل می شود که از دو سو قربانی می گیرد. در این میان، خشم فروخفته ناشی از تحقیر (یعنی اظهار اشمئزاز از بوی بدن خانواده کیم از طرف خانواده پارک) سر باز می نماید و آقای پارک با ضربه چاقوی آقای کیم از پا در می آید. از آن به بعد است که بزرگ خانواده کیم خود را در سیاهچاله زیرزمین خانه اشرافی زندانی می نماید تا از گزند قانون در امان بماند.

دختر خانواده کشته می شود و پسر به علت ضربه و آسیب مغزی، دچار خنده های بی اختیار می شود؛ خنده هایی که با شرایط بیش از پیش رقت بار خانوادگی او در تضاد است. فیلم به طور استعاری بر جامعه ای مردسالار اشاره دارد؛ از جمله تأکید بر مهارت ردوبدل کردن رمز های از راه دور در هنگام اضطرار که بنا بر رسمی در فرهنگ سرخ پوستی آمریکایی، در آموزش پیشاهنگی به پسران آموخته می شود و این پسران هستند که باید رؤیای ثروتمندشدن پدران را به واقعیت تبدیل نمایند.

این فیلم گزنده با طنزی تلخ و سیاه، ما را به طور استعاری و ملموس با جامعه طبقاتی ظالمانه، فردمحور و بی رحمی آشنا می نماید که زندگی انگل صفتانه از مشخصات آن است. در این شرایط، پیروز نهایی، نظام سرمایه داری حاکم بر اوضاع است. فیلم انگل با استعارات تلخ و گزنده خود به ما پیشنهاد می دهد تا بهتر به دور و برمان نگاه کنیم.

منبع: فرادید

به "فیلم انگل، جهانی استعاری در لایه های جامعه سرمایه داری" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "فیلم انگل، جهانی استعاری در لایه های جامعه سرمایه داری"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید