کتابی درباره انسان بودن در شهر - گلچینی از بهترین ها

به گزارش گلچینی از بهترین ها، خبرنگاران محمد نظرپور پژوهشگر مطالعات شهری: ما انسان ها از همان ابتدا، تصمیم گرفتیم که در مجاورت هم زندگی کنیم تا شانس بیشتری برای زنده ماندن داشته باشیم. شهر درواقع بسط پیچیده همین واقعیت است (صفحه 66). به بیان دوسرتو شهر پیچیده ترین متنی است که انسان نوشته اند؛ متنی که ما توأمان نویسنده و خواننده آنیم. شهر به مثابه روایتی است برساخته از زندگی روزمره فردی و جمعی ما؛ مهم این است که چه روایتی بر جا می گذاریم.

کتاب چگونه در شهر زندگی کنیم، کتابی برای بازنگری آگاهانه نسبتمان با شهر است. اینکه شهر در تجربه زیسته مان کیست و چه رابطه ای با آن داریم. این رابطه همانند هر رابطه دیگری، نسبتی دوطرفه است با کم و کیفی که سازنده این رابطه است. نخستین گام برای رابطه برقرار کردن با شهری که در آن زندگی می کنید این است که خودتان را به او معرفی کنید و بگذارید او نیز خودش را معرفی کند؛ درست مثل رابطه ای انسانی (صفحه 29). در این معنا، مهم ترین پرسشی که در برابر ما قرار می گیرد تلقی ما از شهرمان به مثابه دیگری است. تفکر درباره اینکه شهر را اگر مخاطب انسانی خودمان در نظر بگیریم، چه رابطه ای با آن ساخته ایم و کیفیت این رابطه چگونه است؟ رابطه ای است نزدیک، صمیمی و بی واسطه یا رابطه ای است دور، سرد و مکانیکی؟ هیوگو مک دانلد در کتابش در پی بسط این زاویه معین در نسبتمان با شهرهایمان است. در گام دوم او سعی می نماید به عنوان هدایت برای ارتقای کیفیت رابطه ما با شهرهایمان باشد. او در کتابش به خوبی زندگی روزمره را بستر مواجهه ما با شهر در نظر می گیرد و راهنماهایی برای انسانی تر زندگی کردن در شهر ارائه می دهد. زندگی کردن در شهر یک هنر است، نه یک علم. آغاز زندگی در شهر آغاز یک رابطه است؛ رابطه ای که با شهرتان دارید، مثل هر رابطه انسانی نیازمند حمایت، تمرین و کار مداوم است (صفحه 20).

کتاب چگونه در شهر زندگی کنیم در پنج بخش تدوین شده است. بخش اول با عنوان چگونه شهرمان را حس کنیم به تشریح رابطه با شهر می پردازد و سعی می نماید تمرین هایی برای درک و فهم محتوای شهر ارائه دهد؛ چیزی که او آن را حس کردن شهر می نامد. این بخش با سؤالاتی چون چطور جای خودتان را در شهر پیدا کنید؟ چگونه شهر را دیدار کنید و با آن عیاق شوید و طبق شرایط خودتان رابطه ای با آن شکل دهید؟ (صفحه 23). بخش دوم با عنوان چگونه رابطه داشته باشیم در آدم های شهر است و اینکه چگونه می توانیم به شکلی انسانی در کنار هم زندگی کنیم و ارتباطاتمان را توسعه دهیم. چگونه سخت و نرم باشیم به عنوان بخش سوم کتاب، توازن بین کار و زندگی را موردبررسی قرار می دهد و زندگی منعطف را توصیف می نماید.

بخش چهارم نیز با عنوان چگونه حرکت کنیم و ساکن باشیم به ماهیت متحرک زندگی شهری توجه می نماید و پرسه زنی را به عنوان شیوه ای برای گم شدن در شهر پیشنهاد می نماید. . پرسه زدن شاید برترین شیوه گفتگویی با شهر است، زمانی که پرسه می زنیم به شکل مستقیمی خیابان را مخاطب قرار می دهیم و در رابطه ای چهره به چهره با آن هستیم. یک گشودگی از ما و یک روی آورندگی از خیابان؛ در این لحظه است که چیزهایی از چهره خیابان را می بینیم و صداهایی از آن را می شنویم که پیش از آن نمی دیدیم و نمی شنیدیم. درنهایت، بخش پایانی کتاب با عنوان چگونه باز پس دهیم و رشد کنیم دغدغه مراقبت از شهر را دارم و بر این باور است که ما به عنوان شهروندان فعال شهرمان باید کاری کنیم تا صدایمان به گوش برسد، اینکه رابطه ما با شهر رابطه ای بده بستانی است و ما نباید فقط گیرنده باشیم و ما هم باید به شهر چیزی بدهیم. یادآور همان گزاره معروفی که ما شهرها را می سازیم و شهرها ما را.

مک دانلد در کتابی کم حجم ولی بسیار پرعمق، مضامینی ساده ولی بسیار غنی درباره تجربه شهری ارائه می دهد که می تواند راهنمای بسیار خوبی برای بازنگری نسبتمان با شهر و کوشش برای انسانی تر کردن آن باشد. این کتاب کتابچه راهنماست، نه کتابی درسی یا کتاب آشنایی با اماکن و جهت یابی. امیدوارم به شما یاری کند تا فکر چرا و چگونه به شیوه ای خاص در شهرها رفتار کنیم، واکنش نشان می دهیم یا حس می کنیم (یا اصلاً حس نمی کنیم). اگر خوش اقبال باشم این کتاب حتماً تشویقتان می نماید تا بیشتر شبیه انسان رفتار کنید، واکنش نشان دهید و حس کنید، و نه شبیه مهره ای در ماشین. خیلی بدیهی است که هرچه ما سعی کنیم انسان تر باشیم و انسانی تر حس کنیم، محیط های شهری مان نیز انسانی تر خواهند بود (صفحه 29). این کتابی است درباره انسان بودن در شهر... .

کتاب چگونه در شهر زندگی کنیم نوشته هیوگو مک دانلد به ترجمه سما قرایی در 192 صفحه از سوی نشر هنوز منتشر شده است.