زندگی نامه مسلم بن عقیل سفیر الحسین - گلچینی از بهترین ها

به گزارش گلچینی از بهترین ها، نقطه طلایی زندگی نامه مسلم بن عقیل رفتن به کوفه به نمایندگی امام حسین (ع) است. فرزندان مسلم بن عقیل از یاران امام حسین (ع) بوده اند.

مسلم بن عقیل بن ابی طالب ( Muslim Bin Aqeel)، پسر عموی امام حسین (ع) و سفیر او در کوفه هنگام قیام عاشورا بود. ماجرای تنها ماندن و شهادت مسلم بن عقیل در کوفه، از جمله نکات شاخص زندگی نامه مسلم بن عقیل است.

والدین مسلم بن عقیل

تاریخ دقیق ولادت مسلم بن عقیل بن ابی طالب تعیین نیست. پدر وی، عقیل فرزند ابوطالب از نسب شناسان قریش و سخن شناسان عرب بود. مادرش بنا بر روایتی از زنان نبطی و از خاندان فرزندا بوده است و بنابر روایاتی دیگر کنیزی بود به نام علیه (و بنابر روایتی حلیه) که عقیل او را از شام خریده بود. چهره مسلم بن عقیل شباهت زیادی به پیامبر داشت.

فرزندان مسلم بن عقیل

در خصوص تعداد فرزندان مسلم بن عقیل اطلاعات موثقی در منابع تاریخی وجود ندارد. بعضی از منابع تعدادی از فرزندان مسلم از جمله عبدالله بن مسلم و محمد بن مسلم را در زمره شهدای کربلا قرار داده اند.

در گزارش های ضعیف تر نام تعداد دیگری از فرزندان مسلم بن عقیل، از جمله عون، مسلم، عبیدالله، جعفر و احمد نیز در شمار شهدای کربلا آورده شده است. بعضی منابع تاریخی از تعدادی از فرزندان مسلم با نام های ابراهیم، عبدالعزیز، علی، مسلم و دختری به نام حمیده یا ام حمیده یاد نموده اند.

طبق روایات تاریخی دو تن از فرزندان مسلم بن عقیل در رکاب امام حسین (ع) به شهادت رسیدند و دو تن دیگر که خردسال بودند، به اسارت نیروهاى ابن زیاد در آمدند. آنان را به کوفه برده و تحویل والى دادند. آن ها حدود یک سال در زندان ابن زیاد به سر بردند و انتها با کمک زندانبان پیر که طرفدار اهل بیت بود، از زندان گریختند؛ اما دوباره دستگیر شدند و ابن زیاد دستور قتل آن ها را صادر کرد.

نام همسر مسلم بن عقیل

بر اساس منابع تاریخی، مادر عبدالله بن مسلم، رقیه دختر امام علی (ع) بوده و از این رو مسلم بن عقیل داماد امام علی (ع) بوده است. کنیه رقیه ام کلثوم میباشد.

بعضی روایات، مادر عبدالله و علی را رقیه و مادر مسلم بن مسلم را زنی از طایفه بنی عامر بن صعصعه برشمرده است.

مسلم بن عقیل در دوران امام اول و دوم

مسلم، در دوران امام على (ع) جوانى رشید و پاک بود و به نقل برخى تواریخ، در دوران خلافت امیرالمؤمنین (ع)، عهده دار برخى سِمت هاى نظامی در سپاه آن حضرت بود و در جنگ صفین حضور داشت و در کنار امام حسن (ع) و امام حسین (ع) و عبدالله بن جعفر، مأموریتى در جناح راست لشکر اسلام بر دوش داشت. مسلم بن عقیل، پس از شهادت امام علی (ع)، سربازى فرمانبردار در خدمت امام حسن (ع) بود.

از جمله وقایع زندگی مسلم که بعضی منابع تاریخی به آن اشاره نموده اند، شرکت او در فتوحات شمال افریقا در سال 21 هجری می باشد.

مسلم بن عقیل سفیر الحسین (ع) در کوفه

هنگام خروج امام حسین (ع) از مدینه به سوی مکه، مسلم بن عقیل یکی از همراهان ایشان بود. پس از اینکه نامه های مردم کوفه به امام رسید، وی مسلم را به سمت کوفه فرستاد تا اوضاع و شرایط آن شهر را آنالیز کند و درباره درستی ادعای کوفیان مبنی بر کثرت پیروان امام (ع)، اطمینان یابد و به امام گزارش دهد.

شروع حرکت مسلم بن عقیل به کوفه

مسلم بن عقیل در نیمه ماه رمضان سال 60 از مکه خارج شد و ابتدا به مدینه رفت و از آنجا همراه با دو راهنما، از بی راهه به سوی کوفه رهسپار شد. آنها در بیابان راه را گم کردند و دو راهنما درگذشت اند ولی مسلم نجات پیدا کرد و خود را به آبادی ای رساند و پیکی را نزد امام حسین (ع) فرستاد و واقعه را توضیح داد و با اشاره به اینکه این پیش آمد را به فال بد گرفته، از امام (ع) خواست که او را از ادامه راه منصرف کند اما امام دستور به ادامه راه داد.

مسلم بن عقیل در کوفه

مسلم در پنجم شوال به کوفه رسید و در خانه مختار ثقفی و بنابر بعضی روایات در خانه مسلم بن عوسجه ساکن شد. شیعیان به محل اقامت مسلم رفت و آمد می کردند و مسلم نامه امام حسین (ع) را برای آنها می خواند.

بیعت کوفیان با مسلم بن عقیل

مسلم پس از اقامت در کوفه شروع به دریافت بیعت برای امام حسین (ع) کرد. دعوت به کتاب خدا، سنت رسول الله، جهاد با ظالمین، دفاع از مستضعفین، کمک به محرومین، تقسیم عادلانه بیت المال، کمک اهل بیت، صلح با کسانی که این افراد با او صلح نمایند و جنگ با کسانی که اینها با او بجنگند، سخن و فعل اهل بیت را گوش دادن و بر خلاف آن عمل نکردن، از جمله شرایط این بیعت بود. در کوفه 12 هزار نفر با مسلم بن عقیل به نمایندگی از امام حسین (ع) بیعت کردند. بعضی تعداد بیعت نمایندگان را 18 هزار نفر و بعضی بیش از 30 هزار نفر نیز نوشته اند. مسلم بن عقیل نامه ای به امام حسین (ع) نوشت و تعداد زیاد بیعت نمایندگان را تایید کرد و امام را به کوفه دعوت کرد.

ورود عبیدالله بن زیاد به کوفه

هنگام ورود مسلم به کوفه، حاکم این شهر نعمان بن بشیر بود که ا فردی نرم خو و صلح طلب بود. هواداران و عاملان یزید، از جمله عمر بن سعد بن ابی وقاص و محمد بن اشعث کندی نامه ای به یزید نوشتند و به او گزارش دادند که نعمان بن بشیر، بسیار ضعیف است و به همین جهت یزید، عبیدالله بن زیاد را که در آن هنگام حاکم بصره بود، به حکومت کوفه نیز منصوب کرد

عبیدالله پس از ورود به کوفه سران قبایل را تهدید کرد که نام و نشان بیعت نمایندگان از قبیله خود را در اختیار او قرار دهند و یا متعهد شوند که کسی از قبیله ایشان، مخالفت امویان نخواهد نمود وگرنه خونشان را خواهد ریخت و اموالشان را مصادره خواهد نمود.

با آمدن عبیدالله بن زیاد به کوفه، و پخش خبر تهدیدها و اقدامات او، فضای کوفه ناامن شده بود و مسلم بن عقیل برای حفظ امنیت خود، از خانه مختار خارج شد و به خانه هانی بن عروه از بزرگان کوفه رفت و از او خواست تا به او پناه دهد

نقشه قتل عبیدالله بن زیاد

روزی عبیدالله بن زیاد برای عیادت به خانه هانی آمد. پیش از آمدن او، قرار شد مسلم در جایی پنهان گردد و در زمان مناسب عبیدالله بن زیاد را به قتل برساند. هنگامی که ابن زیاد به خانه هانی آمد، مسلم بن عقیل از کشتن او امتناع کرد.

دستگیری هانی و قیام مسلم بن عقیل

ارتباط مسلم بن عقیل با شیعیان مخفیانه بود، اما عبیدالله بن زیاد با گماردن جاسوسی به نام معقل از مخفیگاه مسلم، مطلع شد. بعد از اینکه عبیدالله بن زیاد از مخفی گاه مسلم مطلع شد، هانی بن عروه را به قصر فراخواند و از او خواست مسلم را به وی تحویل دهد. چون هانی زیر بار چنین کاری نرفت بازداشت شد. هنگامی که خبر دستگیری هانی به مسلم رسید، مسلم از پیروان خود خواست قیام نمایند. بنابر روایات منابع تاریخی حدود 4000 نفر با شعار یا منصور امت فراهم شدند. قیام نمایندگان به سوی قصر حکومت راه افتادند و آن را محاصره کردند، داخل قصر تنها 50 تن از محافظان عبیدالله و نزدیکان وی حضور داشتند.

در این هنگام عبیدالله بن زیاد با دادن وعده و وعید و ترساندن مردم از رسیدن سپاه شام، آنان را از کمک مسلم و امام حسین (ع) نهی کرد. روایات تاریخی از ترس مردم در پی تبلیغات همراهان عبیدالله و سرعت پراکنده شدن آنان از اطراف مسلم حکایت دارند، تا جایی که شب هنگام مسلم تنها ماند و جایی برای خفتن نداشت.

دستگیری و شهادت مسلم ابن عقیل

مسلم پس از تنهایی و بی سرپناهی به زنی به نام طوعه پناه برد و در خانه او مخفی شد؛ اما پسر طوعه، صبح روز بعد، خبر را به عوامل حکومت رساند و ابن زیاد گروهی 70 نفره را به محمد بن اشعث داد که مسلم را دستگیر کند و به قصر بیاورند.

ابن زیاد دستور داد تا مسلم بن عقیل را به بالای قصر برده و سرش را از بدن جدا نمایند. پس از جدا کردن سر مسلم، بدن او را از بالای قصر به پایین انداختند.