فوبیا (ترس بیمارگونه)
به گزارش گلچینی از بهترین ها، فوبیا یک ترس شدید و غیر منطقی است. این کلمه عموماً به ترس از یک عامل خاص مثلاً یک شیء، موجود یا مکان، اطلاق می گردد.
چکیده:
فوبیا یک ترس شدید و غیر منطقی است. این کلمه عموماً به ترس از یک عامل خاص مثلاً یک شیء، موجود یا مکان، اطلاق می گردد. این بیماری انواع مختلفی دارد اما حس اضطراب غیر قابل کنترل در مواجهه با عامل ترس، گریز از عامل ترس و عدم توانایی در نشان دادن واکنش صحیح در زمان خطر علائم مشترک در همه مبتلایان به فوبیاست.
تعداد کلمات : 1735 / تخمین زمان مطالعه : 9 دقیقه
نویسنده : Christian Nordqvist
مترجم: سید محمد حسن هاشمی
پفوبیا نوعی اختلال اضطرابی است که منجر به ایجاد ترس شدید و غیر منطقی نسبت به یک شرایط، موجود ، شیء یا مکانی خاص در فرد می گردد. فرد مبتلا به فوبیا همواره کوشش می نماید تا زندگی خود را عاری از عامل ترس نگه دارد. این افراد معمولا خطر یک عامل را بسیار بیشتر و جدی تر از از خطر واقعی آن تصور می نمایند. فوبیا یک اختلال روانی قابل تشخیص است که طی آن، بیمار ناراحتی و نا آرامی شدیدی را در مواجهه با عامل ترس تجربه می نماید. این امر فرد را برای نشان دادن یک واکنش طبیعی نا توان می نماید و گاهی اوقات نتیجه آن حمله عصبیست. در حال حاضر حدود 19 میلیون تن در آمریکا به فوبیت مبتلا هستند.
حقایقی درباره فوبیا
- فوبیا، بسیار شدید تر از یک حس ترس عادیست و به ترس از عوامل معمولی محدود نمی گردد.
- با وجود اینکه فرد مبتلا، به غیر منطقی بودن ترس خود مطلع است، اما نمی تواند واکنش خود را کنترل کند.
- بعضی نشانه های آن ممکن است، تعریق، درد قفسه سینه یا سوزن سوزن شدن بدن باشد.
- درمان این بیماری می تواند استفاده از دارو یا رفتار درمانی باشد.
- 19 میلیون نفر در آمریکا به این بیماری مبتلا هستند.
فوبیا چیست؟
فوبیا یک ترس شدید و غیر منطقیست. این کلمه عموماً به ترس از یک عامل خاص اطلاق می گردد . با این حال، انجمن روانشناسان آمریکا (APA) این بیماری به سه دسته تقسیم می نماید:
فوبیای خاص: ترس غیر منطقی و شدید از یک شی ء خاص می باشد.
فوبیای اجتماعی یا اختلال اجتماعی: این نوع، ترسی عمیق نسبت به ترد شدن به وسیله سایرین و مورد تمسخر واقع شدن در اجتماع است. حضور در اجتماع های بزرگ مردم برای فرد مبتلا به این فوبیا، وحشت آور است. این فوبیا نباید با خجالتی بودن اشتباه گرفته گردد.
آگورافوبیا (Agoraphobia): ترس از مکان های باز، ترس از مکان های بسته یا بازار هراسی، یکی از شاخه های اختلالات اضطرابی است. کسانی که دچار اختلال آگورافوبیا هستند همواره نگرانند و می ترسند که در جایی گرفتار شوند و در صورت احتیاج، به خاطر وحشت زدگی نتوانند از آن جا بیرون بروند فرار نمایند یا از دیگران یاری بگیرند. به طور کلی کسانی که دچار آگورافوبیا هستند تنها جای امن و آرام را خانه خود می دانند. فوبیای خاص به نوع ساده فوبیا گفته می گردد چراکه فرد مبتلا از چیزهایی می ترسد که در زندگی روزمره به ندرت دیده می گردد، مانند مار. بنابراین ترس آنها تمام زندگی آنها را تحت الشعاع قرار نمی دهد.
اختلال اجتماعی و اگورافوبیا، انواع پیچیده فوبیا هستند چراکه عوامل آنها به راحتی قابل درک نیست مانند ترس از مکان های شلوغ یا خروج از منزل. فاصله گرفتن از عامل ترس برای مبتلایان به این نوع بسیار مشکل است چراکه خارج نشدن از منزل یا قرار نگرفتن در مکان های عمومی، در یک زندگی اجتماعی کار ساده ای نیست. زمانیکه فردی شروع به دور کردن زندگی خود از عاملی خاص می گردد، می توان وجود فوبیا را گفت. فرار از عامل ترس در مبتالایان به فوبیا با یک فرار عادی فرق دارد. آنها انرژی و قدرتی باورنکردنی برای گریز دارند.
نشانه ها
- فرد مبتلا به فوبیا این علائم را از خود نشان می دهد. این علائم در میان مبتلایان به انواع مختلف آن مشترک است:
- حس اضطراب غیر قابل کنترل در مواجهه با عامل ترس
- دور شدن و گریز از عامل ترس، به هر قیمتی
- عدم توانایی در نشان دادن واکنش صحیح در زمان خطر
- پذیرش غیر منطقی، غیر عقلانی، و بیش از مقدار بودن ترس، در عین ناتوانی در کنترل احساسات.
فرد در مواجهه با عاملی که سبب وحشت وی می گردد، اختلالات روانی شدیدی را تجربه می نماید و در عین حال این علائم هم در جسم او قابل مشاهده است:
- تعریق
- تنفس غیر طبیعی
- افزایش ضربان قلب
- لرز
- احساس خفگی
- درد قفسه سینه یا تنگی نفس
- دلشوره
- سوزن سوزن شدن
- خشکی دهان
- سردرگمی و بی نظمی
- حالت تهوع
- سرگیجه
- سردرد
احساس اضطراب می تواند به سادگی با فکر کردن در خصوص عامل فوبیا ایجاد گردد. بچه ها کوچک تر، ممکن است گریه نمایند، به والدین خود بچسبند، و یا سعی نمایند پشت دیگران یا پشت اجسام پنهان شوند. آنها حتی ممکن است با لج بازی و بدخلقی، حس ناخوشایند خود را بروز دهند. فوبیای پیچیده بسیار بیشتر از فوبیای خاص زندگی فرد را تحت تأًثیر قرار می دهد. به اسم مثال فردی که مبتلا به اگورافوبیا ممکن است به چند نوع دیگر فوبیا هم مبتلا باشد که شامل مونوفوبیا (ترس از تنهایی) یا کلاستروفوبیا (ترس از مکان های بسته) می باشد.
تحقیقات برروی علت پیدایش اکورافوبیا یا فوبیای اجتماعی همچنان ادامه دارد. آخرین یافته های محققان حاکی از آن است که فوبیای پیشرفته می تواند تلفیقی از حوادث زندگی، فعل و انفعالات مغز و عوامل ژنتیکی باشد.
انواع فوبیا
شایع ترین انواع فوبیای خاص در ایالات متحده عبارتند از:
- کلاستروفوبیا(Claustrophobia) کلاستروفوبیا : ترس از فضاهای بسته
- ایروفوبیا(Aerophobia): ترس از پرواز
- اراکنوفوبیا( Arachnophobia): ترس از عنکبوت
- درایوینگ فوبیا :(Driving phobia)ترس از رانندگی
- امیتوفوبیا(Emetophobia): ترس از استفراغ
- اریتروفوبیا (Erythrophobia): ترس از سرخ شدن
- هیپوکوندریا : (Hypochondria)ترس از بیمار شدن
- زوفوبیا(Zoophobia): ترس از حیوانات
- آکوآفوبیا(Aquaphobia): ترس از آب
- اکروفوبیا(Acrophobia): ترس از ارتفاع
- فوبیای خونریزی، زخم و تزریق (BII): ترس از آسیب های همراه با خونریزی
- اسکالافوبیا(Escalaphobia): ترس از پله برقی
- تانل فوبیا(Tunnelphobia): ترس از تونل ها
این فوبیاها با فوبیای خاص بسیار متفاوت هستند. افراد مبتلا، تقریبا از هرچیزی می ترسند. همچنین، با تغیرات جامعه، انواع فوبیا افزایش میابد. برای مثال، نوموفوبیا که ترس از نداشتن موبایل یا کامپیوتر است، ترسی تازه است.
عوامل
شروع فوبیا پس از 30 سالگی چندان شایع نیست و بیشتر در دوران کودکی و نوجوانی یا اوایل جوانی شروع می گردد. این بیماری ممکن است با یک تجربه ناخوشایند و استرس زا، یک اتفاق ترسناک و یا تماشا فردی که مبتلا به فوبیاست، در کودک ایجاد گردد.
فوبیای خاص
این بیماری اغلب پیش از 4 تا 8 سالگی بوجود می آید. در بعضی موارد می تواند نتیجه یک تجربه ترسناک باشد. به اسم مثال هنگامی که فرد تجربه ای ناخوشایند از محیط های بسته داشته است به مرور زمان، این ترس پیشرفت نموده و تبدیل به کلاستروفوبیا می گردد. بروز این بیماری در بچه ها می تواند به علت مشاهده فوبیا در یکی از اعضای خانواده باشد.
فوبیای پیچیده
تحقیقات برروی علت پیدایش اکورافوبیا یا فوبیای اجتماعی همچنان ادامه دارد. آخرین یافته های محققان حاکی از آن است که فوبیای پیشرفته می تواند تلفیقی از حوادث زندگی، فعل و انفعالات مغز و عوامل ژنتیکی باشد.
عملکرد مغز فرد مبتلا به فوبیا
بعضی از بخشهای مغز هنگامی که حوادث مشابه در زندگی اتفاق می افتد، حوادث خطرناک زندگی را بازخوانی و ذخیره می نمایند و خاطره استرس زا را زنده می نمایند. این امر سبب می گردد که بدن واکنشی مشابه اتفاق قبلی نشان دهد. در این حین، آن بخش هایی از مغز که با ترس و استرس در ارتباط هستند، دائما حوادث و خاطرات مشابه گذشته را بازخوانی می نمایند. بعضی محققان، فوبیا را با آمیگدال، که در پشت غده هیپوفیز در مغز واقع شده است، مرتبط می دانند. آمیگدال مسئول آزاد سازی هورمون جنگ و گریز است که بدن و مغر را در سطح بالای هوشیاری و اضطراب قرار می دهد.
درمان
فوبیا تا حد زیادی قابل درمان است و افراد مبتلا در بیشتر موارد به اختلال روانی خود واقف هستند که این امر به درمان آنها یاری می نماید. صحبت کردن با یک روانشناس یا روانکاو مرحله اول درمان است. برای اشخاصی که بیماری آنان چندان وخیم نیست، دور ماندن از عامل ترس کافیست تا بتوانند بر ترس خود غلبه نمایند. فوبیای خاص به این شکل قابل کنترل است اما درمورد فوبیای پیچیده دوری از عامل ترس، کار ساده ای نیست. در اینگونه موارد صحبت کردن با یک متخصص سلامت روان، می تواند اولین اقدام مؤثر باشد. روش های درمانی در افراد مختلف متناسب با نوع و شدت فوبیا، فرق دارد. پزشک، روانکاو یا روانشناس شما ممکن است دارو، یا رفتار درمانی یا تلفیقی از هردوی آنها را توصیه کند. هدف درمان کاهش علائم ترس و اضطراب و یاری به بیمار برای کنترل واکنش هایش است.
داروهای موثر در درمان فوبیا عبارتند از:
بتابلاکرها: این داروها می توانند علائم اضطراب را کاهش دهند. عوارض جانبی این دارو شامل دل درد، خستگی، بی خوابی و سردی سرانگشتان میباشد.داروهای ضد افسردگی (SSRIs)داروهای ضد سراتونین معمولاً در درمان فوبیا استفاده می گردد. این داروها بر مقدار ترشح سراتونین در مغز تأثیر می گذارد و از این طریق حالت روانی فرد را بهبود می بخشد. این داروها ممکن است عوارض جانبی مانند تهوع، اختلالات خواب و سر درد را به همراه داشته باشد. چنانچه این دارو مؤثر واقع نگردد، پزشک ممکن است برای فوبیای اضطراب اجتماعی، داروهای ضد مونوآمین اکسیداز(MAOI) را تجویز می نماید. بیمارانی که از این داروها استفاده می نمایند، باید از غذاهای خاصی پرهیز نمایند. عوارض جانبی این دارو عبارتند از: سرگیجه، دل درد، بی حوصلگی، سر درد و بی خوابی. داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCA)، مانند کلومیپرامین یا آنافرانیل هم در درمان فوبیا مورد استفاده قرار می گیرند. عوارض اولیه این داروها خواب آلودگی، تاری دید، یبوست، مسائل ادراری، تپش قلب نامنظم، خشکی دهان و لرز است.
داروهای آرام بخش: بنزودیازپام نمونه ای از داروهای آرام بخش است که به این منظور تجویز می گردد و در کاهش علائم فوبیا مؤثر است.
بیشتر بدانید : فوبیا و ترس
رفتار درمانی
حساسیت زدایی: پزشک با این روش، ابتدا واکنش فرد مبتلا به عامل ترس را بهبود می بخشد. سپس به تدریج، فرد را با ترس خود رو برو می نمایند. به اسم مثال برای یاری به فردی که مبتلا به ترس از هواپیماست این مراحل طی خواهد شد:
1. ابتدا بیمار به پرواز می اندیشد.
2. درمانگر از بیمار می خواهد که به تصویر یک هواپیما نگاه کند.
3. بیمار به داخل هواپیما میرود.
4. بیمار درون کابین شبیه ساز هواپیما نشسته وکمی بالا می رود.
5. نهایتاً، بیمار سوار هواپیمای واقعی خواهد شد.
رفتار درمانی شناختی (CBT) : پزشک، درمانگر یا مشاور به بیمار یاری می نمایند تا روش های مقابله با عامل ترس را یاد بگیرد و آسانتر با آن کنار بیاید. از همه مهمتر اینکه این روش می تواند به او یاری کند تا احساسات و افکارش را کنترل کند.
برگرفته از سایت: Medicalnewstoday.com
منبع: راسخون